Franz Joseph Haydn'ýn Trompet Konçertosu (Concerto per il Clarino / Trumpet concerto) 1796'da, 64 yaþýndayken eski dostu Avusturyalý trompet virtüözü Anton Weidinger için yazýlmýþtýr.


Enstrümantasyon

Anton Weidinger tüm oktav yelpazesinde çalýnabilen takdire deðer, tuþlu bir trompet geliþtirmiþtir. Bundan önce, trompet genellikle valfsizdi, çok zor çalýnabiliyordu ve dudak basýncýnýn deðiþimiyle yalnýzca sýnýrlý bir yelpazedeki harmonik notalarý çalabiliyordu. Bu harmonik notalar üst oktavlarda toplanmýþtý, dolayýsýyla önceki trompet konçertolarý yalnýzca çok tiz melodileri çalabilirlerdi (örn., Bach'ýn 2 no'lu Brandenburg Konçertosu).

Haydn'ýn konçertosu daha düþük oktavdaki ezgileri içererek, yeni enstrümanýn yeteneklerini ortaya çýkarýr. Bu orta-klasik evrede Avrupa'nýn tümünde valfler kullanarak trompetin ses rengini geniþletmek için denemeler yapýlmýþtý. Ancak sesin zayýfça niteliði yüzünden Weidinger'in delikler açýp flüt-vari tuþlarla bunlarý kullanmak fikri genellikle yaygýn deðildi.

Dolayýsýyla tuþlu trompet nadiren bir repertuara alýnýrken, doðal trompet klasik orkestrada hâlâ süregiden bir kullanýma sahipti. Günümüzde kullanýlan valfli trompetler ise ilkin 1830'larda görülmeye baþlamýþtýr. Doðal trompetse Barok müziði yeniden nefes veren kimi performanslarda hâlâ kullanýlmaktadýr.


Bölümler

Eser, konçertolarda genelde görüldüðü üzere üç bölümden oluþmuþtur:

I. Allegro (sonata)
II. Andante (sonata)
III. Finale-Allegro (Rondo)


Weidenger tarafýndan yapýlan ilk seslendirmelerden sonra bu konçerto unutulmuþtu. 1800'lerin sonunda yeniden keþfedilmiþtir. Chicago Senfoni Orkestrasý'nda trompetçi olan Paul Handke, solo trompet kýsmýný Haydn'ýn özgün elyazmalarýndan 1899'da gün ýþýðýna çýkarmýþtýr.

Barok dönemin yenilikçi bu konçertosu, solo trompete ek olarak 2 flüt, 2 obua, 2 fagot, 2 korno, 2 (doðal) trompet (solo trompeti deðil, genellikle korno veya timpaniyi desteklemek için), timpani ve yaylýlar için notalandýrýlmýþtýr.


- Wikipedia ve diðer çevrimiçi notlardan yararlanýlmýþtýr.

�lginizi �ekecek, �neririm:
Niccolo Paganini, Keman Konçertosu No. 1 Op. 6 Re Majör